Post by Admin on Aug 2, 2013 2:56:40 GMT 2
Toplumsal Barış Atölyesi
Abbasağa Küçük Forum Alanı
Atölye için Çerçeve Önerisi
- Barış sürecine karşı ikircikli bir yaklaşım var ve kaygılar dile getiriliyor. AKP’nin gündeme getirdiği bir proje olduğu için nasıl yaklaşılıyor?
- Barış süreci yüksek siyaset düzeyinde ele alınırken toplumsal kesimler süreç hakkında yeterli bilgiye nasıl sahip olacak? Sürecin toplum tarafından içselleştiriebilmesi için dünyadaki diğer örneklerinden nasıl fayladalanabiliriz? Abbasağa forumundan nasıl öneriler çıkabilir?
“Bu çerçeve katılımcılar için uygun mu” diye soruldu. Yoksa herkes söz alarak teker teker mi konuşsun? Çerçeveye dair itiraz gelmedi.
“Konuşmacılara süre sınırlaması olmalı mı” diye soruldu. Süre sınırlaması olmamasına karar verildi.
Sürece dair çeşitli kesimlerden, foruma katılanlardan ne tür kaygılar ve eleştiriler yükseliyor?
Katılımcı-1 (Erkek): Sadece AK Parti açısından değerlendirmek doğru olmaz. Savaşan güçler bunu değerlendirir. Bunu özgürlük mücadelesi veren bir hareket başlatmış, haklarla ilgili pazarlık yapmaz. “Mücadele politik ve demokratik kanallarla yürümeli” diyor. Kitleler buna yanıt veremiyor, demokratik eylem ve mücadeleyi geliştiremiyoruz. BDP’de çalışıyorum. Bizde de tartışılıyor. “Askeri güçler çekilmemeliydi” diyenler oluyor. Bu siyasete hazır olmadığımızı gösteriyor. İşi silahlı güçlere havale etmeden siyasal yollarla çözmeliyiz. Gezi ve Lice eylemleri demokratik eylemlerdir ve bu dönemin ruhudur. AKP kendine göre düşünecektir. Halklar ve demokrasi güçleri olarak demokrasiyi geliştirmeliyiz. Forumlarda sorun yüzeysel tartışılıyor. “Kürtler geziye geldi mi gelmedi mi” üzerinden bir yere varılamaz. “Diren Lice Gezi seninle” demek önemliydi. Kaygılar var. Ama burada bir pazarlık yok. Geçen gün burada vicdani redciler tartıştı. İP’liler Sarıyer parkına gelip resim asmak istediler. “Kürtlere bir şey yaptırmayız” diye platformda konuştular. Ama platform bu tarz sözlerin yükselmesine izin vermedi. Sorun Kürt meselesine gelince ırkçı düşünceler öne çıkıyor. Milliyetçiliğe ve ırkçılığa karşı çıkmalıyız. Demokrasi güçleri ellerinden geleni yapmaz ve örgütlenmezse bir sonuç alınamaz. “Demokratik ulus” -Milliyetçi ulusa karşılık olarak- nedir? İtaat etmemiz isteniyor, bunları tartışmadan, bilince çıkarmadan yol alamayız. Devlet sıkışmış durumda. Faydacı davranıyor. Türk ve Kürt halkı ortak yönlerini geliştirerek “Demokratik Ulus” temelinde biraraya gelebiliriz. Süreç heba olmamalı yoksa savaş başlar.
Katılımcı-2 (Erkek): Doğu’ya hiç gitmedim, oradaki hayatın nasıl geçtiğini bilmiyorum. Aşiret sisteminin kitleleri etkilediğini okuyorum. Aşiret sistemi hala orada geçerli mi nasıl yürüyor? Aşiret liderleri de kendi gücünü artırmaya çalışıyor. Urfa PKK’nin giremediği tek şehirmiş. PKK’ya destek vermeyince Bucak aşiretinin 10 adamı kaçırılmış. Bunlar doğru mu, bilmiyorum. Aşiret reisleri devletle anlaşıp olayı kendi çözmüş. Aşiretler sorunu çözülmeli, nasıl çözüleceği de barış sürecinde tartışılmalı? Yaşayan halk ne istiyor?
Katılımcı-3 (Erkek): Kürdistandaki sosyolojik yapı değişti. “Aşiretler var, halk kandırılıyor” algısı değişti. Bu soru konuşulmalı.
Süreçle ilgili kırılganlıklardan biri kaygıları görmemek. Bu kaygıların üzerine gitmek ve açık net olarak konuşmak gerekiyor. Alevilerde şu kaygı var: “Türk-İslam ittifakı oluyor da dışında mı kalıyoruz.” Bunu konuşmak üstünü örtmemek gerekir. Bunlarla bağlantı kurulmalı. Kürtlerin, “Yıllarca verilen mücadele sonunda en şanslı dönemi elde etmişken neden barışıyoruz. Bu kadar avantajlıyken neden çekiliyoruz, onlar çekilse bizi kim savunacak” kaygılarına yanıt üretilmeli. Sürecin kırılganlığını ortaya koyan mekanizma ve diyalog alanları oluşturmalıyız.
Katılımcı-4 (Erkek): Biz örgütlü insanlar değiliz. Gezi’ye de bireysel katıldık. Süreçle ilgili şunu söylemeliyim. Konuyla ilgili bilgili değilim. 31 Mayıs - 1 Haziran tarihlerinde Gezi’yle ilgili olumsuz dönüşler aldık, BDP’li tanıdıklarımızdan. Barış sürecine zarar vereceğini düşünüp bizi tenkit ediyorlardı. Bu nedenle biraz sinirliyim. Üniter devlet toprak bütünlüğü benim için önemli değil. Ama bu süreçle ilgili samimiyetsizlik var bence. 30 yıllık geçmişi olan silahlı eylem grubu var. 30 yıldır silahlı müacadele eden bir örgüt nasıl bir anlaşma oldu da silahı bırakıp geri çekildi. “AKP samimi, demokrasi geliyor” demekle bu olmaz. “Ne oldu, bunu söyleyin” diyoruz, kimse ortaya koymuyor. Ne vaad edildi; demoktaik özerklik mi? Bu sürece bundan dolayı karşıyım. AKP yaptığı için zaten karşıyım. Kesin bir hesap ve samimiyetsizlik vardır. Olayda hiçbir şeffaflık yok. Örgüt vaat almadan silahı bırakmaz; anlaşma yapılmış olmalı.
Katılımcı-5 (Kadın): Kaygılar, Kürt tarafında da var. Barış için kadın girişimi olarak Dersim ve Lice’ye gittik. Medeni’nin öldürüldüğü yere gittik. “Kalekol”lar her yere inşa ediliyor. Halkın barış sürecine güven duymamasına yol açmış. Dünyadaki tüm barış süreçlerinde görüldüğü üzere, bu süreçler toplumda ne kadar hallolmamış, yüzleşilmemiş korku ve travma varsa onu gün yüzüne çıkarıyor. Parti politikalarını konuşarak barış sürecini anlayamayız. “Halk” denilen şeyi Gezi gösterdi.Barış süreci başlar başlamaz “şimdi demokratikleşeceğiz” diye bir beklenti var. Nasıl niyet ederlerse etsinler “toplum” diye bir şey var. Barış için Kadın Girişimi (BİKG) buradan çıktı. Kadınlar savaşta neler yaşadı, buna baktık. Kadınlar “düşmanı yok etme” biçimi olarak kullanıldı. Tacizler / tecavüzler bir savaş yöntemi. Savaşta kadınların başına gelenler toplumun dokularına işler. Önce kadınların neler yaşadığına bak -bu gündelik hayat. Eğer o kadınlar barışmak isterse barış o zaman toplumsallaşılır. Yüzleşmeler, hakikatler gündeme gelir. Batının ve Doğunun kaygıları ayrı ama kadınların kaygıları iki tarafta da çok benzer. Bu süreç kadınları dahil etmeli. Bu bağlamda iş yapmaya çalışıyoruz. Kendi barış nosyonlarımızı geliştirmezsek savaş kaygısı artar. Barış kırılganlaşır. Gizli travmalar çıkıyor. Türklerin travması “Sevr, bölündük / bölüneceğiz”, Aleviler de “kesildik / kesileceğiz”. AKP için ise Gezi “28 Şubat”. Kürtler travmalarını siyasete evrilttiler. Kırılganlığın nereden kaynaklandığına bakalım. Toplumun gücünü görelim. Barışın ne demek olduğunu konuşalım.
İstekler: Kalekolların kaldırılması, güvenlik reformu yapılması. Güven sağlanması çok önemli. KCK tutukluları serbest bırakılsın. Ovada siyaset yapacaksan siyasetçiler içerde olmamalı.
Toplumun gerçek temsilcileri süreçte aktif olmalı. Bazen bir lider barışı götürmüş. Bunun yanında başka şeyler de olmalı. İki kişi konuşur ama etrafında dağlar var. Belirli taleplerle bu sürece dahil olunmalı. 1325 BM kararı “kadınların barış süreçlerinde aktif özne olmalarını” ister; bunu savunuyoruz.
Katılımcı-6 (Kadın): BİKG ile Lice’ye gittim. Kürtlerin, devlete güvensizliği var. Sacece AKP’ye değil devlete karşı güvensizliği var. Yıllardır verilen sözlerin tutulmayıp ölümlerin olması sebebiyle bu güvensizliği en çok onlar hissediyor ama Kürt Hareketine güveniyorlar. Silah bırakma yok, geri çekilme var. İnsanlar yalnız bırakılacağını düşünmüyor. Lice’ye gittiğimde herkesin ne kadar Hareketle içiçe olduğunu gördüm. Her ailenin kayıpları var. 70 yaşında bir kadın “Ben de PKK’yim” diyor. Kendi hareketi. Lice’de ciddi bir özdeşlik gördüm. Kadınlardan kaygılarını dinledim. Onları anlatayım. Geri çekilmeyle gelen asker ve polisteki korkusuzluğu anlatıyorlar. “Şimdi çekinceleri kalmadı. Silahlarla gündelik hayatımıza giriyorlar” diyorlar. Taciz ve tecavüzlerin artma korkusu var. Polis evinin önünden geçerken laf atıyor, balkonuna çamaşır asmak için çıkmaya korkuyorlar. Gerilla, sosyal hayatı düzenleyen bir kuvvetmiş. “Erkekler bize bir şey yapamaz, onlar varken” diyorlar. Kadın gerillaların olması da kadınlara bir güvence olmuş. Askerlerin cirit atma hali korkutuyor. Beşiktaş’ta da polislerin bu kadar yayılması beni rahatsız ediyor. Onlar kat be kat yaşıyor. Lice iki kere yakılmış. İlk yakılan ilçe. Evler topa tutulmuş. Evlerin nasıl yandığını, çocuklarını nasıl kurtarmaya çalıştıklarını anlatıyorlar. Orada yaşayanların bir “katliam tarihi” var. Kalekollardan rahatsızlar. Medeni’nin öldürüldüğü Kalekol için “Katil Kalekol” diyorlar. Daha öncesiyle beraber 5 sivil ölmüş. Asker gördüklerinde insanların aklına yaşadığı katliamlar geliyor. “Sıcak havalarda damda yatamıyoruz, gözetleniyoruz” diyorlar. Prefabrik evde yaşıyorlar çünkü yakmalardan sonra bir ev yapılmamış. “Affedemem, nasıl affedeyim” diyorlar. Tecavüze uğrayan kadınlar hayalet gibi geziyor. Kalekol ve askerler, gerillanın boşalttığı alanı dolduruyor. Barajlar yapılıyor. Barajlar geçiş – geri dönüş yollarını kapatmak için yapılıyor. “Güvenlik barajları” diyorlar. Irmaklar nehirler kalmamış.
Katılımcı-7 (Erkek): Savaşın nedeni ekonomik temele daynıyor, yatırım yapılmamış. Bu ezilmeler ekonomiden kaynaklanıyor. Neden böyle?
Katılımcı-6 (Kadın): Bence ekonomik temelli değil. Öyle düşünmediğim için sorunuza cevap veremem. Belki bu eksende başkalarının yanıtı vardır.
Katılımcı-8 (Erkek): Kalekol yapılıyordu, Lice’de. Bu, Barış Süreci’yle tezat oluşturmuyor mu? Liceliler ne düşünüyor? “Kalekol inşaatı var” deyip, kestirip atıyorlar mı?
Katılımcı-5 (Kadın): Bu durum, güvensizliğin nedenlerinden biri. İnsanlar savaşın tekrar başlamasını istemiyor. Şu an cenazeler gelmiyor, “gelmemesi için bu umuda sarılırız” diyorlar. Kestirip atmak kolay değil!
Barış süreci nedeniyle AKP’ye tamamen sıcak bakmıyorlar. Erdoğan’a ciddi eleştirileri, kızgınlıkları, kırgınlıkları var Ancak cenazelerin gelmemesi çok önemli.
Katılımcı-9 (Erkek): Kürtlerin ne dediğini başkalarından dinliyoruz. Medya yerine KCK açıklamalarını dinlemek zorundayız. Filistin – İsrail meselesinde başka tarafları dinliyoruz. Ama Kürtleri, Kürtlerden dinlemiyoruz. Bu eksikliği tamamlamak zorundayız. “Kürtler aşirettir, geri kalmışlardır” deniyor. Bu bizi niye ilgilendirir. Öyle olsa bile özgürlük mücadelesi veremezler mi? Başka halkları değil ama Kürtlerin geri kalmışlıklarını konuşuyoruz. Kürtlere olan ön yargılarımızdan sıyrılacağız. Kürtler masaya AKP ile değil TC ile oturuyor. Daha önce defalarca oldu. Barış süreci yıllardır gündemde. PKK’yi terör örgütü gören devlet nasıl oraya oturdu? Bunu sorgulamalıyız. Kim, hangi hakla “kürtler barışmamalı, silah bırakmamalı” diyor. Bunu söyleyenler, Kürtlere “barış masasına oturmayın” diyenlerin hükümetle başka hesaplaşmaları olmalı. Latin Amerika mücadelesini gören sol gruplar yanındaki Kürtleri ya hiç görmüyor görse de “hiç görmesiydiniz” diyesiniz geliyor. Önce Kürtlerin ne dediğine bakalım.
Katılımcı-10 (Erkek): Yöntem sorunu var. Toplumun tüm kesini ilgilendiren bir konu da “biz karar verdik, oldu” deniyor. Toplumla tartışmadan olmaz. Alınacak kararlar geleceğimi etkiliyor. Masada neler konuşuluyor? Bunu söyleyebilecek olan var mı?
Cevap: (Katılımcı -Erkek): TMK kalksın, Anadilde eğitim hakkı verilsin, seçim barajı kalksın vb konularda görüşme ve taahhütler var. KCK’lilerin anayasa değişmeden de bırakılma ihtimali var. Silahla artık iktidar alınmıyor. Siyasal kazanımlar AKP istese de olacak. Halkın ne yapacağı önemli. Silahlı mücadele artık olmayacak. Özgür yaşamı yeniden inşa etmeye dayanacak hareket. Devlet PKK’yi iyi tanıyor. Basit yaklaşamaz. Hükümet, devletin tümünü temsil etmiyor. Öte yandan uluslararası güçler de dahil. İsrail’in özür dilemesi tesadüf değil. Somut şeyler konuşuluyor ama barışı halklar getirir.
Katılımcı-11 (Erkek): Kaygılar not edilmeli. Ortak direnişin parçası olarak bu parkta toplandık. Nasıl devam edebiliriz?
Katılımcı-12 (Erkek): İzmirliyim, Bergama’da doğdum. Bir Kürt arkadaşım olduğu için babamdan yediğim tokatla Kürt sorununu öğrendim. Bunun üzerine okudum. Tarihçiyim. 1990-2000 arası öğrenci hareketi içinde süreçleri izledim. Barış kendinden menkul bir şey değil. Masaya birileri oturduğunda başka bir süreç örgütlenir. Barzani ile Talabani yıllarca çatıştı. Barzani’nin yönettiği bir süreç var. Barış uluslararası siyasetle ilgili. 30 yıl yenişememe durumu oldu. Kürtler göç ettirildi. Türkiye sorunu haline geldi. Ege’de bu konu saatli bomba gibi.Her barış dendiğinde Ege’de ırkçılık milliyetçilik artıyor. İzmir’de, Balıkesir’de Kürtlere saldırılar oluyor. Batıdakiler sürece önderlik edip halka anlatmalı. Seçim öncesi barıştan bahsedip mevzi kazanmaya çalışıyor, AKP. Sonra saldırıları yoğunlaştırıyor. Kalekol inşaatları buna neden olabilir. Kürtler Marksist bir yerden bakmalı. Yalçın Küçük ideologtu şimdi Ergenekondan içeride. Doğu Perinçek de öyle. Sağa savruldular. Ulusal çerçeveden bakmak hata yaptırır. 1920 Bakü Halklar Kurulutayı çok önemli bence. Ben Kurultay metnini okudum ve önemsiyorum. Sizlere de tavsiye ediyorum. Bugün tartıştığımız sorunlara onlar o zamandan iyi bir yaklaşım göstermişler. Şu anda NATO ve BM üzerinden bakarak Barış Sürecine don biçiliyor. Bakü Halklar Kurulutayında Ermeni, Kürt, Türk meselesi çok net olarak tanımlanıyor. Kıtasal bakmalı. Etnisiteler üzerinden tartışıyoruz. Barış kültürünün oturmamasının nedeni bu. Süreci, sokak değil Obama ve petrol tekelleri belirliyor.
Barış süreci neden yukarıdan gidiyor? Kapalı kapılar ardında yürümeyeceği ortada. Orada bir aksama olursa insanlar ölmeye başlarsa bunun önü nasıl alınacak. Tartışmanın bu eksenden ilerlemesi gerekiyor.
Katılımcı-13 (Erkek): Önerilen resim şu: İki taraf masa başında gizli anlaşmalar yürütüyorlar. Bu resim yanlış. Gezi’nin kattıklarını düşünelim. Kimse 31 Mayıs’ı hayal edemiyordu. Masadakilerin ön göremedikleri bir sürü olay var. Müzakereler 90’larda başladı. Özal’la başladı. Ama ne zaman hükümet değişse yeni bir hal aldı. Son olarak “Oslo Süreci” bir yere gidemedi. 2 kişi otursa aşamalarla yol haritası çıkarsa da yapacaklarının sonuçları net değil. Ortadoğu’daki değişiklikleri, örneğin Mısır’ı kimse ön göremiyordu. Sen adım at onlar da bir adım atsın. Çekilme bu adımlardan bir tanesi. Karşı tarafın yasal düzenleme yapması bekleniyor. İki taraf da tam olarak birbirine güvenmiyor. Resim yok süreç var. İki aşamadan oluşan 1- Demoktarik siyaset yollarının açılması. 2- Bu çalışmaların başlaması.
İç savaşın ne olduğunu insanlar bilmeyince bir sürü yalan hakikatle hayatlar sürüyor. Peki, süreç nasıl toplumsallaşacak? Birleştirici tek nokta var. Otorite karşıtlığı Gezi’dekileri birleştirdi. Şimdi seçim barajı tartışması etrafında biraraya gelinebilir. Gezi direnişinin taleplerinden koparmadan seçim barajı mücadelesi birleştirilebilir. Bunun için sokakalara çıkılmalı. Önerim barışı toplumsallaştırma adımlarının siyasi kampanyalarla yürütülmesi. İnsanlar yanyana gelip konuştukça birbirine değiyor.
Katılımcı-13 (Kadın): Sadece seçim barajına indirgenmesi doğru değil. Seçim sistemi, Siyasi partiler kanunu komple tartışılmalı.
Duyuru: Yarın 13.00’da Şişli Camii’nde başlayıp fabrikaya kadar yürüyecek olan Kazova Tekstil işçilerinin eylemi var. Buraya bir destek talebi var. İlgilenenlere duyuruldu.
Katılımcı-14 (Kadın): 90’ların hayaleti bölgede dolaşıyor. Gündelik ilişkileri çok belirliyor. Ekonomik mesele diye okumak pek çok şeyi ıskalar. Toplu mezarlar açılıyor. İnsanlar yakınlarının akıbetini bilmiyor, ölülerini bulup gömmek istiyor. İnsanlar kemiklerle beraber yaşıyor. Geçim kaynağı hayvancılık ama yaylalarına gidemiyorlar. Hayatta kalmaları için gerekli olan minimumlar sağlanmış değil. Terörle mücadeleden kaynaklanan zararların tazmini için AİHM davaları açılıyor; hala devam ediyor. Cüzzi tazminatlar olunca köylerine dönemiyorlar. Büyük kentlerin çeperlerine tutunmaya çalışıyorlar. Yoksulluk Kürtleşiyor. Öncelikler çok farklı.
Mesele egemenliğin nasıl paylaşılacağı. Kürtler defalarca taleplerini ifade etti. Devlet Kürtlerden ne istiyor ve bunu nasıl bir reçete ile çözecek? Kürtler demokratik özerklik istiyor. Bunla ilgili birçok yazı yayınlandı. Kürtlerin talepleri aşikar ama devlet anayasal hakları vermek için bir irade ortaya koydu mu? Buradan nereye evrilebilir? Barış annelerinin de dahil olduğu bir komisyon oluşturup forum yapalım. Ama önyargılarımızı kırmaya çalışarak gelelim. Dokunmak zor değil, Gezi bize bunu gösterdi. Cumartesi Anneleri her cumartesi toplanıyor.
Katılımcı-15 (Erkek): BGST BİA’nın üyesiyim. İçinde olduğum bir mesele. Epey kaygı ifade edildi. Alevilerin kaygıları var. Ulusalcıların bölünme kaygıları var. Kürtlerin kaygıları var –maruz kaldıkları muazzam adaletsizliklere rağmen. AKPlilerin de kaygıları var. Biz bir barış derneğinde ya da siyasi parti de biraraya gelmedik. Gezi’nin sonucu olarak bir parkta biraraya geldik. Direnişi temsil ediyoruz. “Nasıl bir sorumluluğumuz var” diye bakıyoruz. Vicdani sorumluluğumuz var. 10 yıllardır süren savaş ve 50 binle ifade edilen kayıp ve başka suçlar var. Süreç devam ederse ölümler olmayacak. Bunu devam ettirmek için sorumluluğumuz var. Vicdan taşıyan bunu görmezden gelemez. Bir yaz gecesi İstanbul’un bir parkında biraya gelip bunu konuşmak yaşanan bu çatışmasızlığın bir sonucu. Bugün cenazeler gelse bunları konuşacak konsantrasyona sahip olamayız. Fiziksel tehditle karşı karşıya kalırız. Barışa karşı vicdani ve ötesinde sorumluluklar var. Kaygıları lafa kaldırıp “Barış, ama ...” lafını bırakalım. Halk olarak vatandaşlar olarak nasıl katkıda bulunacağımızın ayaklarını inşa edelim. Gezi açısından iki temel mesele olmalı:
1- Kentsel yaşam hakkı ve doğal kaynakların talen edilmesinin önüne geçmek
2- Barış ikliminin daimi kılınması için çalışma yapmak.
Gezi’nin bu iki konuyu öne çıkarması gerektiğini düşünüyorum. Söz alacaklar bu konuda katkıda bulunursa iyi olur. Direnişin içindekiler olarak sürece nasıl daimi katkı verebiliriz. Komisyon kurma, parkları gezme ...vs.
Katılımcı-16 (Erkek): 84’te liseden mezun olduğumda Şemdili Eruh baskını yapıldı. 30 yıldır sürüyor ve insanlar kayıp veriyor. Buna rağmen bu iş niye toplumsal tabanda değil de yukarıda çözülmeye başlandı. TC Devleti, kendini demokratik bir aşamada değiştirmedi. “Kürtler teröristir, bölmek istiyor” dendi. Kürt Hareketi batıya seslenemedi. Ama Türkiyelilerin içinde de bir barış hareketi çıkmadı. Vietnam Savaşında, sivil hareketler Amerika’da savaşın gerçek yüzünü açığa koymaya çalıştı. Türkiye’nin batısında böyle bir barış hareketi çıkmadı. Kırılgan bir gidişat var. Önemli olan halkların barışması. Türki kesim bunu duymak istemiyor.
Anadile kulaklar kapalı çünkü onu terör retoriği içinde duyuyorlar. Bu terör retoriğini nasıl kırarız. Bu süreç bir fırsat sundu. Silahlar konuştukça bunlar konuşulamaz. Medyanın yüzünü Gezi’de gördük. Yıllarca “Kürtler teröristtir”i işledi. Bu hakim algı insani yönden kırılabilir. Deneyimler var. Güneydoğu’da askerlik yapanlarla konşmamız önemli. Askerlik yapanlar travma yaşıyor. Biz bir barış çalışması başlatalım. Savaş “Gazi”si biri gelip yaşadıklarını anlatsın. Süreç toplumsallaştığı oranda toplum sürecin şeffaflaşması için baskı yapabilir. Yüksek pazarlıktan aşağı inecektir. Dayanışma sorunu olması gerekir. Kürtlerin neler yaşadığı bilinse daha farklı olur. Medyanın tavrı değişse gerçekleri gösterse insanların tavrı değişebilir. Kaygılar ortaya çıksın ki tartışıp çözüme gidelim. Biz hep yüksektekilere bakıyoruz. Aynı sorular benim de aklımdan geçiyor. Bunu bırakıp topluma dönsek adım atılır. Kürtler de hak ihlalleri yaptı bunların bilinmesi görülmesi önemli. Başka yol göremiyorum.
Katılımcı-17 (Kadın): Tanıklık ve hikaye dinleme üzerine konuşacağım. Kadın hareketi deneyimi, buluşma platformalarıydı. Biraraya gelerek empati kurmayı kadın hareketinde öğrendim. İlk önce ne olduğunu dinleyerek başladık. Barış anneleri hikayelerini anlatıyordu. Şehit annelerine ulaşmak zor oluyordu. Devlet baskısı vardı şehit ailelerinin üzerinde de. Tanıklıkları dinleyerek, yaşadıklarını bilerek birbirimizi etkileyeceğimize inanıyorum. Bunlar farklı parklara da taşınabilir
Katılımcı-18 (Erkek): Amerika’da, Vietnam’dan dönen gaziler yaşadıklarını anlatıyor. Bu çok önemli oluyor. Bugüne kadar medyadan olanları tek taraflı öğrendik; “orada teröristler var, ülkeyi bölmek istiyorlar” denip kapılar kapatılıyor. Bu duvarlar yıkılmalı. İnsanlar ne olduğunu öğrenmeli. Ordu ve PKK’nin hak ihlalleri bilinmeli. Güney Afrika’da “Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu” deneyimi var. Bu ihlaller bu komisyonlarda ortaya çıkarılabilir. Duvarlar nedeniyle ne olup bittiğini bilmiyoruz. “İnsanlar diğer tarafı da dinlemeli” deniliyor. Bi zahmet bakamıyor, insanlar. Bu tür tarafsız kanalları oluşturmak lazım. Biz bu kanalları nasıl oluşturabiliriz? Eren Keskin kitabında yüzlerce tecavüz vakasından bahsediyor; mahkeme belgeleriyle beraber. Bunu çalışmaları, kaynak ve kanalları nasıl çoğaltabiliriz. Duvarları nasıl yıkıp oraya bakmalarını sağlarız? “Bakın, o tarafıda dinleyin” demek yetmiyor?
Katılımcı-19 (Kadın): Kürt meselesini ilk Şemdinli’de, gidip görerek öğrendim. Giden heyetin içindeydim. Batı’dakiler oradaki durumu anlayamıyor. Şemdinli’den sonra çok kez Diyarbakır’a gittim. Burada eşitsiz bir durum var. Bunu uzun zamandır insanlar görmek istemiyor. Anadilde eğitim temel bir hak. Bundan yoksun olmak olamaz. Eğitimciler, aydınlar bunu göremedi. Çok farklı iki anlayış türü var. Gezi direnişi dönüm noktası. Herkes birbirinden çok şey öğrendi. Demokrasi isteyen bu direniş, önemli nimetler sundu. Tanıklıklar ve yüzleşme meselesi önemli. Büyük ihlaller oldu. Çocuklara tecavüz edildi. Bu biliniyor. Her mahallede forumlar ve yüzleşme süreçleri yaşanmalı. Tanıklıklar çok önemli, yol gösterir.
Katılımcı-20 (Kadın): Kürtler, politik açıdan bizden başka seviyede. Türklerin kaçı barıştan bahsediyor. Neden; bilmiyoruz? Ailede, derslerde pompalanan bir milliyetçilik var. Bu bir zehir. Annem çok merhametlidir ama Kürt öldüğünde “iyi olmuş” der; “Öcalan katil”, “Kürtler terörist”, “ölmeleri önemli değil”... Ne olur da çözülür? İnsanlar böyle yetişiyor. Bölünme korkusuyla değer biçemiyor. Bundan arınmak gerekiyor. Elimizden geleni yapalım. Doğruyu bilirse insanlar, bir şey yapma ihtiyacı hisseder.
Katılımcı-22 (Erkek): Tartışmanın başında insanlar kaygılarını dile getirdi. Yüksek siyasetin tartışması üzerinden yürüdü. Kimi destek verdiğini kimi karşı olduğunu söyledi. Bu kaygı verici. Önümüze gelen her konuda yüksek siyasetin bize sunduğu iki kutup oluşuyor: Ya yanındasındır ya karşısında. Bunun yerine sivil alanda topluma değen söylemlerin kurulmasına ihtiyaç var. İki kutuptan sıyrılan söylemler çıkmıyor. Barışa ihtiyacımız var mı yok mu? Bununla ilgili ne söylenmeli, üretilmeli? Örneğin “Akil insanlar” başarılı bir projeydi ama yetersizdi. AKP’nin kendi tabanına söyleyemediklerinin halka anlatılmasına dönük bir PR çalışmasıydı. Peki neden Gezi’nin kendi akil insanları yok? Niye barış eylemleri yapılmıyor, niye barış üzerine tartışmalar halk tabanında genişletilmiyor? Tanıklıklar ve Hakikat ve Uzlaşma Komisyonları önemli öneriler. Sivil alanda bu çalışmaları tartışıp çoğaltmalıyız.
Katılımcı-23 (Erkek): GD’de istihbarat askerliği yaptım. 2006’da. Batı Trakyalıyım. Antep’te askerlik yapacağımı öğrendiğimde korktum. Eğitimden sonra sınır hattını yürüdüğümü biliyorum. 36 bin kök kenevir yakaladık. Yakaladıklarımızla konuştuk. Bunun neden yaptıklarını sordum ya da neden silahlandıklarını? “Sen hiç babanın gözünün önünde dövüldüğünü gördün mü” dedi. “Anneme yazılan bir ağıtı dinlemesine söylenen asker tarafından dövüldü” dedi. Tecavüzleri gördüm. İnsanların neden böyle davrandıklarını anladım. Bir acentem vardı benim. Bir iftira yüzünden işimden oldum. Bana iftira edenler camilere gidip dua ediyordu. Ben Gezide karşımdaki Toma’da onların yüzünü görüp taş attım. İnsanların neden bunu yaptıklarını anlayabiliyorum. Annem de çok iyi biri. Her askeri törende ağlar karşı taraftan ölene sevinirdi. Ama onlar benim gördüğümü görmedi. Bize okulda kaybettiğimiz bir savaş anlatılmadı. İnsanların dayatılmaya karşı tepkilerini anlıyorum. Antep’te bir çocuk komutana “kaçakçılık” yaptığını söyledi. Kör bir karakola sürgün edildi. Günde 16 saat nöbet tutturdular. Öyle bitirdi askerliğini. 16 Şubat günü çatışmada aramızdan kurşunlar geçti. Nasıl ölmedim bilmiyorum. Oraya gidince anladım. Ben gerçeği oraya gidince gördüm ve oraya gitmeden önceki hayatım için onlardan özür diliyorum.
Katılımcı-24 (Erkek): SYKP üyesiyim, HDK bileşenidir. Kürtler “Kendimizi anlatmaktan yorulduk” diyorlar. “Bizi dinlesinler” diyorlar. AKP, CHP ve MHP’ye bakıyorlar. Bu tabandan bir ses tepeden değil. Oyumu SSÖ’ye verdim. Biz onları tanırız. Bu yüksek siyaset değil yetki devridir. Onlar ne yaparlarsa bizim adımıza, bizim bilgimiz dahilinde yaparlar. CHP’ye oy verenler vekillerini bilmezler. Bizim açımızdan yüksek siyaset değil bu.
parklarbizim.blogspot.com/2013/07/abbasaga-kucuk-forum-notlar-23-temmuz.html
Abbasağa Küçük Forum Alanı
Atölye için Çerçeve Önerisi
- Barış sürecine karşı ikircikli bir yaklaşım var ve kaygılar dile getiriliyor. AKP’nin gündeme getirdiği bir proje olduğu için nasıl yaklaşılıyor?
- Barış süreci yüksek siyaset düzeyinde ele alınırken toplumsal kesimler süreç hakkında yeterli bilgiye nasıl sahip olacak? Sürecin toplum tarafından içselleştiriebilmesi için dünyadaki diğer örneklerinden nasıl fayladalanabiliriz? Abbasağa forumundan nasıl öneriler çıkabilir?
“Bu çerçeve katılımcılar için uygun mu” diye soruldu. Yoksa herkes söz alarak teker teker mi konuşsun? Çerçeveye dair itiraz gelmedi.
“Konuşmacılara süre sınırlaması olmalı mı” diye soruldu. Süre sınırlaması olmamasına karar verildi.
Sürece dair çeşitli kesimlerden, foruma katılanlardan ne tür kaygılar ve eleştiriler yükseliyor?
Katılımcı-1 (Erkek): Sadece AK Parti açısından değerlendirmek doğru olmaz. Savaşan güçler bunu değerlendirir. Bunu özgürlük mücadelesi veren bir hareket başlatmış, haklarla ilgili pazarlık yapmaz. “Mücadele politik ve demokratik kanallarla yürümeli” diyor. Kitleler buna yanıt veremiyor, demokratik eylem ve mücadeleyi geliştiremiyoruz. BDP’de çalışıyorum. Bizde de tartışılıyor. “Askeri güçler çekilmemeliydi” diyenler oluyor. Bu siyasete hazır olmadığımızı gösteriyor. İşi silahlı güçlere havale etmeden siyasal yollarla çözmeliyiz. Gezi ve Lice eylemleri demokratik eylemlerdir ve bu dönemin ruhudur. AKP kendine göre düşünecektir. Halklar ve demokrasi güçleri olarak demokrasiyi geliştirmeliyiz. Forumlarda sorun yüzeysel tartışılıyor. “Kürtler geziye geldi mi gelmedi mi” üzerinden bir yere varılamaz. “Diren Lice Gezi seninle” demek önemliydi. Kaygılar var. Ama burada bir pazarlık yok. Geçen gün burada vicdani redciler tartıştı. İP’liler Sarıyer parkına gelip resim asmak istediler. “Kürtlere bir şey yaptırmayız” diye platformda konuştular. Ama platform bu tarz sözlerin yükselmesine izin vermedi. Sorun Kürt meselesine gelince ırkçı düşünceler öne çıkıyor. Milliyetçiliğe ve ırkçılığa karşı çıkmalıyız. Demokrasi güçleri ellerinden geleni yapmaz ve örgütlenmezse bir sonuç alınamaz. “Demokratik ulus” -Milliyetçi ulusa karşılık olarak- nedir? İtaat etmemiz isteniyor, bunları tartışmadan, bilince çıkarmadan yol alamayız. Devlet sıkışmış durumda. Faydacı davranıyor. Türk ve Kürt halkı ortak yönlerini geliştirerek “Demokratik Ulus” temelinde biraraya gelebiliriz. Süreç heba olmamalı yoksa savaş başlar.
Katılımcı-2 (Erkek): Doğu’ya hiç gitmedim, oradaki hayatın nasıl geçtiğini bilmiyorum. Aşiret sisteminin kitleleri etkilediğini okuyorum. Aşiret sistemi hala orada geçerli mi nasıl yürüyor? Aşiret liderleri de kendi gücünü artırmaya çalışıyor. Urfa PKK’nin giremediği tek şehirmiş. PKK’ya destek vermeyince Bucak aşiretinin 10 adamı kaçırılmış. Bunlar doğru mu, bilmiyorum. Aşiret reisleri devletle anlaşıp olayı kendi çözmüş. Aşiretler sorunu çözülmeli, nasıl çözüleceği de barış sürecinde tartışılmalı? Yaşayan halk ne istiyor?
Katılımcı-3 (Erkek): Kürdistandaki sosyolojik yapı değişti. “Aşiretler var, halk kandırılıyor” algısı değişti. Bu soru konuşulmalı.
Süreçle ilgili kırılganlıklardan biri kaygıları görmemek. Bu kaygıların üzerine gitmek ve açık net olarak konuşmak gerekiyor. Alevilerde şu kaygı var: “Türk-İslam ittifakı oluyor da dışında mı kalıyoruz.” Bunu konuşmak üstünü örtmemek gerekir. Bunlarla bağlantı kurulmalı. Kürtlerin, “Yıllarca verilen mücadele sonunda en şanslı dönemi elde etmişken neden barışıyoruz. Bu kadar avantajlıyken neden çekiliyoruz, onlar çekilse bizi kim savunacak” kaygılarına yanıt üretilmeli. Sürecin kırılganlığını ortaya koyan mekanizma ve diyalog alanları oluşturmalıyız.
Katılımcı-4 (Erkek): Biz örgütlü insanlar değiliz. Gezi’ye de bireysel katıldık. Süreçle ilgili şunu söylemeliyim. Konuyla ilgili bilgili değilim. 31 Mayıs - 1 Haziran tarihlerinde Gezi’yle ilgili olumsuz dönüşler aldık, BDP’li tanıdıklarımızdan. Barış sürecine zarar vereceğini düşünüp bizi tenkit ediyorlardı. Bu nedenle biraz sinirliyim. Üniter devlet toprak bütünlüğü benim için önemli değil. Ama bu süreçle ilgili samimiyetsizlik var bence. 30 yıllık geçmişi olan silahlı eylem grubu var. 30 yıldır silahlı müacadele eden bir örgüt nasıl bir anlaşma oldu da silahı bırakıp geri çekildi. “AKP samimi, demokrasi geliyor” demekle bu olmaz. “Ne oldu, bunu söyleyin” diyoruz, kimse ortaya koymuyor. Ne vaad edildi; demoktaik özerklik mi? Bu sürece bundan dolayı karşıyım. AKP yaptığı için zaten karşıyım. Kesin bir hesap ve samimiyetsizlik vardır. Olayda hiçbir şeffaflık yok. Örgüt vaat almadan silahı bırakmaz; anlaşma yapılmış olmalı.
Katılımcı-5 (Kadın): Kaygılar, Kürt tarafında da var. Barış için kadın girişimi olarak Dersim ve Lice’ye gittik. Medeni’nin öldürüldüğü yere gittik. “Kalekol”lar her yere inşa ediliyor. Halkın barış sürecine güven duymamasına yol açmış. Dünyadaki tüm barış süreçlerinde görüldüğü üzere, bu süreçler toplumda ne kadar hallolmamış, yüzleşilmemiş korku ve travma varsa onu gün yüzüne çıkarıyor. Parti politikalarını konuşarak barış sürecini anlayamayız. “Halk” denilen şeyi Gezi gösterdi.Barış süreci başlar başlamaz “şimdi demokratikleşeceğiz” diye bir beklenti var. Nasıl niyet ederlerse etsinler “toplum” diye bir şey var. Barış için Kadın Girişimi (BİKG) buradan çıktı. Kadınlar savaşta neler yaşadı, buna baktık. Kadınlar “düşmanı yok etme” biçimi olarak kullanıldı. Tacizler / tecavüzler bir savaş yöntemi. Savaşta kadınların başına gelenler toplumun dokularına işler. Önce kadınların neler yaşadığına bak -bu gündelik hayat. Eğer o kadınlar barışmak isterse barış o zaman toplumsallaşılır. Yüzleşmeler, hakikatler gündeme gelir. Batının ve Doğunun kaygıları ayrı ama kadınların kaygıları iki tarafta da çok benzer. Bu süreç kadınları dahil etmeli. Bu bağlamda iş yapmaya çalışıyoruz. Kendi barış nosyonlarımızı geliştirmezsek savaş kaygısı artar. Barış kırılganlaşır. Gizli travmalar çıkıyor. Türklerin travması “Sevr, bölündük / bölüneceğiz”, Aleviler de “kesildik / kesileceğiz”. AKP için ise Gezi “28 Şubat”. Kürtler travmalarını siyasete evrilttiler. Kırılganlığın nereden kaynaklandığına bakalım. Toplumun gücünü görelim. Barışın ne demek olduğunu konuşalım.
İstekler: Kalekolların kaldırılması, güvenlik reformu yapılması. Güven sağlanması çok önemli. KCK tutukluları serbest bırakılsın. Ovada siyaset yapacaksan siyasetçiler içerde olmamalı.
Toplumun gerçek temsilcileri süreçte aktif olmalı. Bazen bir lider barışı götürmüş. Bunun yanında başka şeyler de olmalı. İki kişi konuşur ama etrafında dağlar var. Belirli taleplerle bu sürece dahil olunmalı. 1325 BM kararı “kadınların barış süreçlerinde aktif özne olmalarını” ister; bunu savunuyoruz.
Katılımcı-6 (Kadın): BİKG ile Lice’ye gittim. Kürtlerin, devlete güvensizliği var. Sacece AKP’ye değil devlete karşı güvensizliği var. Yıllardır verilen sözlerin tutulmayıp ölümlerin olması sebebiyle bu güvensizliği en çok onlar hissediyor ama Kürt Hareketine güveniyorlar. Silah bırakma yok, geri çekilme var. İnsanlar yalnız bırakılacağını düşünmüyor. Lice’ye gittiğimde herkesin ne kadar Hareketle içiçe olduğunu gördüm. Her ailenin kayıpları var. 70 yaşında bir kadın “Ben de PKK’yim” diyor. Kendi hareketi. Lice’de ciddi bir özdeşlik gördüm. Kadınlardan kaygılarını dinledim. Onları anlatayım. Geri çekilmeyle gelen asker ve polisteki korkusuzluğu anlatıyorlar. “Şimdi çekinceleri kalmadı. Silahlarla gündelik hayatımıza giriyorlar” diyorlar. Taciz ve tecavüzlerin artma korkusu var. Polis evinin önünden geçerken laf atıyor, balkonuna çamaşır asmak için çıkmaya korkuyorlar. Gerilla, sosyal hayatı düzenleyen bir kuvvetmiş. “Erkekler bize bir şey yapamaz, onlar varken” diyorlar. Kadın gerillaların olması da kadınlara bir güvence olmuş. Askerlerin cirit atma hali korkutuyor. Beşiktaş’ta da polislerin bu kadar yayılması beni rahatsız ediyor. Onlar kat be kat yaşıyor. Lice iki kere yakılmış. İlk yakılan ilçe. Evler topa tutulmuş. Evlerin nasıl yandığını, çocuklarını nasıl kurtarmaya çalıştıklarını anlatıyorlar. Orada yaşayanların bir “katliam tarihi” var. Kalekollardan rahatsızlar. Medeni’nin öldürüldüğü Kalekol için “Katil Kalekol” diyorlar. Daha öncesiyle beraber 5 sivil ölmüş. Asker gördüklerinde insanların aklına yaşadığı katliamlar geliyor. “Sıcak havalarda damda yatamıyoruz, gözetleniyoruz” diyorlar. Prefabrik evde yaşıyorlar çünkü yakmalardan sonra bir ev yapılmamış. “Affedemem, nasıl affedeyim” diyorlar. Tecavüze uğrayan kadınlar hayalet gibi geziyor. Kalekol ve askerler, gerillanın boşalttığı alanı dolduruyor. Barajlar yapılıyor. Barajlar geçiş – geri dönüş yollarını kapatmak için yapılıyor. “Güvenlik barajları” diyorlar. Irmaklar nehirler kalmamış.
Katılımcı-7 (Erkek): Savaşın nedeni ekonomik temele daynıyor, yatırım yapılmamış. Bu ezilmeler ekonomiden kaynaklanıyor. Neden böyle?
Katılımcı-6 (Kadın): Bence ekonomik temelli değil. Öyle düşünmediğim için sorunuza cevap veremem. Belki bu eksende başkalarının yanıtı vardır.
Katılımcı-8 (Erkek): Kalekol yapılıyordu, Lice’de. Bu, Barış Süreci’yle tezat oluşturmuyor mu? Liceliler ne düşünüyor? “Kalekol inşaatı var” deyip, kestirip atıyorlar mı?
Katılımcı-5 (Kadın): Bu durum, güvensizliğin nedenlerinden biri. İnsanlar savaşın tekrar başlamasını istemiyor. Şu an cenazeler gelmiyor, “gelmemesi için bu umuda sarılırız” diyorlar. Kestirip atmak kolay değil!
Barış süreci nedeniyle AKP’ye tamamen sıcak bakmıyorlar. Erdoğan’a ciddi eleştirileri, kızgınlıkları, kırgınlıkları var Ancak cenazelerin gelmemesi çok önemli.
Katılımcı-9 (Erkek): Kürtlerin ne dediğini başkalarından dinliyoruz. Medya yerine KCK açıklamalarını dinlemek zorundayız. Filistin – İsrail meselesinde başka tarafları dinliyoruz. Ama Kürtleri, Kürtlerden dinlemiyoruz. Bu eksikliği tamamlamak zorundayız. “Kürtler aşirettir, geri kalmışlardır” deniyor. Bu bizi niye ilgilendirir. Öyle olsa bile özgürlük mücadelesi veremezler mi? Başka halkları değil ama Kürtlerin geri kalmışlıklarını konuşuyoruz. Kürtlere olan ön yargılarımızdan sıyrılacağız. Kürtler masaya AKP ile değil TC ile oturuyor. Daha önce defalarca oldu. Barış süreci yıllardır gündemde. PKK’yi terör örgütü gören devlet nasıl oraya oturdu? Bunu sorgulamalıyız. Kim, hangi hakla “kürtler barışmamalı, silah bırakmamalı” diyor. Bunu söyleyenler, Kürtlere “barış masasına oturmayın” diyenlerin hükümetle başka hesaplaşmaları olmalı. Latin Amerika mücadelesini gören sol gruplar yanındaki Kürtleri ya hiç görmüyor görse de “hiç görmesiydiniz” diyesiniz geliyor. Önce Kürtlerin ne dediğine bakalım.
Katılımcı-10 (Erkek): Yöntem sorunu var. Toplumun tüm kesini ilgilendiren bir konu da “biz karar verdik, oldu” deniyor. Toplumla tartışmadan olmaz. Alınacak kararlar geleceğimi etkiliyor. Masada neler konuşuluyor? Bunu söyleyebilecek olan var mı?
Cevap: (Katılımcı -Erkek): TMK kalksın, Anadilde eğitim hakkı verilsin, seçim barajı kalksın vb konularda görüşme ve taahhütler var. KCK’lilerin anayasa değişmeden de bırakılma ihtimali var. Silahla artık iktidar alınmıyor. Siyasal kazanımlar AKP istese de olacak. Halkın ne yapacağı önemli. Silahlı mücadele artık olmayacak. Özgür yaşamı yeniden inşa etmeye dayanacak hareket. Devlet PKK’yi iyi tanıyor. Basit yaklaşamaz. Hükümet, devletin tümünü temsil etmiyor. Öte yandan uluslararası güçler de dahil. İsrail’in özür dilemesi tesadüf değil. Somut şeyler konuşuluyor ama barışı halklar getirir.
Katılımcı-11 (Erkek): Kaygılar not edilmeli. Ortak direnişin parçası olarak bu parkta toplandık. Nasıl devam edebiliriz?
Katılımcı-12 (Erkek): İzmirliyim, Bergama’da doğdum. Bir Kürt arkadaşım olduğu için babamdan yediğim tokatla Kürt sorununu öğrendim. Bunun üzerine okudum. Tarihçiyim. 1990-2000 arası öğrenci hareketi içinde süreçleri izledim. Barış kendinden menkul bir şey değil. Masaya birileri oturduğunda başka bir süreç örgütlenir. Barzani ile Talabani yıllarca çatıştı. Barzani’nin yönettiği bir süreç var. Barış uluslararası siyasetle ilgili. 30 yıl yenişememe durumu oldu. Kürtler göç ettirildi. Türkiye sorunu haline geldi. Ege’de bu konu saatli bomba gibi.Her barış dendiğinde Ege’de ırkçılık milliyetçilik artıyor. İzmir’de, Balıkesir’de Kürtlere saldırılar oluyor. Batıdakiler sürece önderlik edip halka anlatmalı. Seçim öncesi barıştan bahsedip mevzi kazanmaya çalışıyor, AKP. Sonra saldırıları yoğunlaştırıyor. Kalekol inşaatları buna neden olabilir. Kürtler Marksist bir yerden bakmalı. Yalçın Küçük ideologtu şimdi Ergenekondan içeride. Doğu Perinçek de öyle. Sağa savruldular. Ulusal çerçeveden bakmak hata yaptırır. 1920 Bakü Halklar Kurulutayı çok önemli bence. Ben Kurultay metnini okudum ve önemsiyorum. Sizlere de tavsiye ediyorum. Bugün tartıştığımız sorunlara onlar o zamandan iyi bir yaklaşım göstermişler. Şu anda NATO ve BM üzerinden bakarak Barış Sürecine don biçiliyor. Bakü Halklar Kurulutayında Ermeni, Kürt, Türk meselesi çok net olarak tanımlanıyor. Kıtasal bakmalı. Etnisiteler üzerinden tartışıyoruz. Barış kültürünün oturmamasının nedeni bu. Süreci, sokak değil Obama ve petrol tekelleri belirliyor.
Barış süreci neden yukarıdan gidiyor? Kapalı kapılar ardında yürümeyeceği ortada. Orada bir aksama olursa insanlar ölmeye başlarsa bunun önü nasıl alınacak. Tartışmanın bu eksenden ilerlemesi gerekiyor.
Katılımcı-13 (Erkek): Önerilen resim şu: İki taraf masa başında gizli anlaşmalar yürütüyorlar. Bu resim yanlış. Gezi’nin kattıklarını düşünelim. Kimse 31 Mayıs’ı hayal edemiyordu. Masadakilerin ön göremedikleri bir sürü olay var. Müzakereler 90’larda başladı. Özal’la başladı. Ama ne zaman hükümet değişse yeni bir hal aldı. Son olarak “Oslo Süreci” bir yere gidemedi. 2 kişi otursa aşamalarla yol haritası çıkarsa da yapacaklarının sonuçları net değil. Ortadoğu’daki değişiklikleri, örneğin Mısır’ı kimse ön göremiyordu. Sen adım at onlar da bir adım atsın. Çekilme bu adımlardan bir tanesi. Karşı tarafın yasal düzenleme yapması bekleniyor. İki taraf da tam olarak birbirine güvenmiyor. Resim yok süreç var. İki aşamadan oluşan 1- Demoktarik siyaset yollarının açılması. 2- Bu çalışmaların başlaması.
İç savaşın ne olduğunu insanlar bilmeyince bir sürü yalan hakikatle hayatlar sürüyor. Peki, süreç nasıl toplumsallaşacak? Birleştirici tek nokta var. Otorite karşıtlığı Gezi’dekileri birleştirdi. Şimdi seçim barajı tartışması etrafında biraraya gelinebilir. Gezi direnişinin taleplerinden koparmadan seçim barajı mücadelesi birleştirilebilir. Bunun için sokakalara çıkılmalı. Önerim barışı toplumsallaştırma adımlarının siyasi kampanyalarla yürütülmesi. İnsanlar yanyana gelip konuştukça birbirine değiyor.
Katılımcı-13 (Kadın): Sadece seçim barajına indirgenmesi doğru değil. Seçim sistemi, Siyasi partiler kanunu komple tartışılmalı.
Duyuru: Yarın 13.00’da Şişli Camii’nde başlayıp fabrikaya kadar yürüyecek olan Kazova Tekstil işçilerinin eylemi var. Buraya bir destek talebi var. İlgilenenlere duyuruldu.
Katılımcı-14 (Kadın): 90’ların hayaleti bölgede dolaşıyor. Gündelik ilişkileri çok belirliyor. Ekonomik mesele diye okumak pek çok şeyi ıskalar. Toplu mezarlar açılıyor. İnsanlar yakınlarının akıbetini bilmiyor, ölülerini bulup gömmek istiyor. İnsanlar kemiklerle beraber yaşıyor. Geçim kaynağı hayvancılık ama yaylalarına gidemiyorlar. Hayatta kalmaları için gerekli olan minimumlar sağlanmış değil. Terörle mücadeleden kaynaklanan zararların tazmini için AİHM davaları açılıyor; hala devam ediyor. Cüzzi tazminatlar olunca köylerine dönemiyorlar. Büyük kentlerin çeperlerine tutunmaya çalışıyorlar. Yoksulluk Kürtleşiyor. Öncelikler çok farklı.
Mesele egemenliğin nasıl paylaşılacağı. Kürtler defalarca taleplerini ifade etti. Devlet Kürtlerden ne istiyor ve bunu nasıl bir reçete ile çözecek? Kürtler demokratik özerklik istiyor. Bunla ilgili birçok yazı yayınlandı. Kürtlerin talepleri aşikar ama devlet anayasal hakları vermek için bir irade ortaya koydu mu? Buradan nereye evrilebilir? Barış annelerinin de dahil olduğu bir komisyon oluşturup forum yapalım. Ama önyargılarımızı kırmaya çalışarak gelelim. Dokunmak zor değil, Gezi bize bunu gösterdi. Cumartesi Anneleri her cumartesi toplanıyor.
Katılımcı-15 (Erkek): BGST BİA’nın üyesiyim. İçinde olduğum bir mesele. Epey kaygı ifade edildi. Alevilerin kaygıları var. Ulusalcıların bölünme kaygıları var. Kürtlerin kaygıları var –maruz kaldıkları muazzam adaletsizliklere rağmen. AKPlilerin de kaygıları var. Biz bir barış derneğinde ya da siyasi parti de biraraya gelmedik. Gezi’nin sonucu olarak bir parkta biraraya geldik. Direnişi temsil ediyoruz. “Nasıl bir sorumluluğumuz var” diye bakıyoruz. Vicdani sorumluluğumuz var. 10 yıllardır süren savaş ve 50 binle ifade edilen kayıp ve başka suçlar var. Süreç devam ederse ölümler olmayacak. Bunu devam ettirmek için sorumluluğumuz var. Vicdan taşıyan bunu görmezden gelemez. Bir yaz gecesi İstanbul’un bir parkında biraya gelip bunu konuşmak yaşanan bu çatışmasızlığın bir sonucu. Bugün cenazeler gelse bunları konuşacak konsantrasyona sahip olamayız. Fiziksel tehditle karşı karşıya kalırız. Barışa karşı vicdani ve ötesinde sorumluluklar var. Kaygıları lafa kaldırıp “Barış, ama ...” lafını bırakalım. Halk olarak vatandaşlar olarak nasıl katkıda bulunacağımızın ayaklarını inşa edelim. Gezi açısından iki temel mesele olmalı:
1- Kentsel yaşam hakkı ve doğal kaynakların talen edilmesinin önüne geçmek
2- Barış ikliminin daimi kılınması için çalışma yapmak.
Gezi’nin bu iki konuyu öne çıkarması gerektiğini düşünüyorum. Söz alacaklar bu konuda katkıda bulunursa iyi olur. Direnişin içindekiler olarak sürece nasıl daimi katkı verebiliriz. Komisyon kurma, parkları gezme ...vs.
Katılımcı-16 (Erkek): 84’te liseden mezun olduğumda Şemdili Eruh baskını yapıldı. 30 yıldır sürüyor ve insanlar kayıp veriyor. Buna rağmen bu iş niye toplumsal tabanda değil de yukarıda çözülmeye başlandı. TC Devleti, kendini demokratik bir aşamada değiştirmedi. “Kürtler teröristir, bölmek istiyor” dendi. Kürt Hareketi batıya seslenemedi. Ama Türkiyelilerin içinde de bir barış hareketi çıkmadı. Vietnam Savaşında, sivil hareketler Amerika’da savaşın gerçek yüzünü açığa koymaya çalıştı. Türkiye’nin batısında böyle bir barış hareketi çıkmadı. Kırılgan bir gidişat var. Önemli olan halkların barışması. Türki kesim bunu duymak istemiyor.
Anadile kulaklar kapalı çünkü onu terör retoriği içinde duyuyorlar. Bu terör retoriğini nasıl kırarız. Bu süreç bir fırsat sundu. Silahlar konuştukça bunlar konuşulamaz. Medyanın yüzünü Gezi’de gördük. Yıllarca “Kürtler teröristtir”i işledi. Bu hakim algı insani yönden kırılabilir. Deneyimler var. Güneydoğu’da askerlik yapanlarla konşmamız önemli. Askerlik yapanlar travma yaşıyor. Biz bir barış çalışması başlatalım. Savaş “Gazi”si biri gelip yaşadıklarını anlatsın. Süreç toplumsallaştığı oranda toplum sürecin şeffaflaşması için baskı yapabilir. Yüksek pazarlıktan aşağı inecektir. Dayanışma sorunu olması gerekir. Kürtlerin neler yaşadığı bilinse daha farklı olur. Medyanın tavrı değişse gerçekleri gösterse insanların tavrı değişebilir. Kaygılar ortaya çıksın ki tartışıp çözüme gidelim. Biz hep yüksektekilere bakıyoruz. Aynı sorular benim de aklımdan geçiyor. Bunu bırakıp topluma dönsek adım atılır. Kürtler de hak ihlalleri yaptı bunların bilinmesi görülmesi önemli. Başka yol göremiyorum.
Katılımcı-17 (Kadın): Tanıklık ve hikaye dinleme üzerine konuşacağım. Kadın hareketi deneyimi, buluşma platformalarıydı. Biraraya gelerek empati kurmayı kadın hareketinde öğrendim. İlk önce ne olduğunu dinleyerek başladık. Barış anneleri hikayelerini anlatıyordu. Şehit annelerine ulaşmak zor oluyordu. Devlet baskısı vardı şehit ailelerinin üzerinde de. Tanıklıkları dinleyerek, yaşadıklarını bilerek birbirimizi etkileyeceğimize inanıyorum. Bunlar farklı parklara da taşınabilir
Katılımcı-18 (Erkek): Amerika’da, Vietnam’dan dönen gaziler yaşadıklarını anlatıyor. Bu çok önemli oluyor. Bugüne kadar medyadan olanları tek taraflı öğrendik; “orada teröristler var, ülkeyi bölmek istiyorlar” denip kapılar kapatılıyor. Bu duvarlar yıkılmalı. İnsanlar ne olduğunu öğrenmeli. Ordu ve PKK’nin hak ihlalleri bilinmeli. Güney Afrika’da “Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu” deneyimi var. Bu ihlaller bu komisyonlarda ortaya çıkarılabilir. Duvarlar nedeniyle ne olup bittiğini bilmiyoruz. “İnsanlar diğer tarafı da dinlemeli” deniliyor. Bi zahmet bakamıyor, insanlar. Bu tür tarafsız kanalları oluşturmak lazım. Biz bu kanalları nasıl oluşturabiliriz? Eren Keskin kitabında yüzlerce tecavüz vakasından bahsediyor; mahkeme belgeleriyle beraber. Bunu çalışmaları, kaynak ve kanalları nasıl çoğaltabiliriz. Duvarları nasıl yıkıp oraya bakmalarını sağlarız? “Bakın, o tarafıda dinleyin” demek yetmiyor?
Katılımcı-19 (Kadın): Kürt meselesini ilk Şemdinli’de, gidip görerek öğrendim. Giden heyetin içindeydim. Batı’dakiler oradaki durumu anlayamıyor. Şemdinli’den sonra çok kez Diyarbakır’a gittim. Burada eşitsiz bir durum var. Bunu uzun zamandır insanlar görmek istemiyor. Anadilde eğitim temel bir hak. Bundan yoksun olmak olamaz. Eğitimciler, aydınlar bunu göremedi. Çok farklı iki anlayış türü var. Gezi direnişi dönüm noktası. Herkes birbirinden çok şey öğrendi. Demokrasi isteyen bu direniş, önemli nimetler sundu. Tanıklıklar ve yüzleşme meselesi önemli. Büyük ihlaller oldu. Çocuklara tecavüz edildi. Bu biliniyor. Her mahallede forumlar ve yüzleşme süreçleri yaşanmalı. Tanıklıklar çok önemli, yol gösterir.
Katılımcı-20 (Kadın): Kürtler, politik açıdan bizden başka seviyede. Türklerin kaçı barıştan bahsediyor. Neden; bilmiyoruz? Ailede, derslerde pompalanan bir milliyetçilik var. Bu bir zehir. Annem çok merhametlidir ama Kürt öldüğünde “iyi olmuş” der; “Öcalan katil”, “Kürtler terörist”, “ölmeleri önemli değil”... Ne olur da çözülür? İnsanlar böyle yetişiyor. Bölünme korkusuyla değer biçemiyor. Bundan arınmak gerekiyor. Elimizden geleni yapalım. Doğruyu bilirse insanlar, bir şey yapma ihtiyacı hisseder.
Katılımcı-22 (Erkek): Tartışmanın başında insanlar kaygılarını dile getirdi. Yüksek siyasetin tartışması üzerinden yürüdü. Kimi destek verdiğini kimi karşı olduğunu söyledi. Bu kaygı verici. Önümüze gelen her konuda yüksek siyasetin bize sunduğu iki kutup oluşuyor: Ya yanındasındır ya karşısında. Bunun yerine sivil alanda topluma değen söylemlerin kurulmasına ihtiyaç var. İki kutuptan sıyrılan söylemler çıkmıyor. Barışa ihtiyacımız var mı yok mu? Bununla ilgili ne söylenmeli, üretilmeli? Örneğin “Akil insanlar” başarılı bir projeydi ama yetersizdi. AKP’nin kendi tabanına söyleyemediklerinin halka anlatılmasına dönük bir PR çalışmasıydı. Peki neden Gezi’nin kendi akil insanları yok? Niye barış eylemleri yapılmıyor, niye barış üzerine tartışmalar halk tabanında genişletilmiyor? Tanıklıklar ve Hakikat ve Uzlaşma Komisyonları önemli öneriler. Sivil alanda bu çalışmaları tartışıp çoğaltmalıyız.
Katılımcı-23 (Erkek): GD’de istihbarat askerliği yaptım. 2006’da. Batı Trakyalıyım. Antep’te askerlik yapacağımı öğrendiğimde korktum. Eğitimden sonra sınır hattını yürüdüğümü biliyorum. 36 bin kök kenevir yakaladık. Yakaladıklarımızla konuştuk. Bunun neden yaptıklarını sordum ya da neden silahlandıklarını? “Sen hiç babanın gözünün önünde dövüldüğünü gördün mü” dedi. “Anneme yazılan bir ağıtı dinlemesine söylenen asker tarafından dövüldü” dedi. Tecavüzleri gördüm. İnsanların neden böyle davrandıklarını anladım. Bir acentem vardı benim. Bir iftira yüzünden işimden oldum. Bana iftira edenler camilere gidip dua ediyordu. Ben Gezide karşımdaki Toma’da onların yüzünü görüp taş attım. İnsanların neden bunu yaptıklarını anlayabiliyorum. Annem de çok iyi biri. Her askeri törende ağlar karşı taraftan ölene sevinirdi. Ama onlar benim gördüğümü görmedi. Bize okulda kaybettiğimiz bir savaş anlatılmadı. İnsanların dayatılmaya karşı tepkilerini anlıyorum. Antep’te bir çocuk komutana “kaçakçılık” yaptığını söyledi. Kör bir karakola sürgün edildi. Günde 16 saat nöbet tutturdular. Öyle bitirdi askerliğini. 16 Şubat günü çatışmada aramızdan kurşunlar geçti. Nasıl ölmedim bilmiyorum. Oraya gidince anladım. Ben gerçeği oraya gidince gördüm ve oraya gitmeden önceki hayatım için onlardan özür diliyorum.
Katılımcı-24 (Erkek): SYKP üyesiyim, HDK bileşenidir. Kürtler “Kendimizi anlatmaktan yorulduk” diyorlar. “Bizi dinlesinler” diyorlar. AKP, CHP ve MHP’ye bakıyorlar. Bu tabandan bir ses tepeden değil. Oyumu SSÖ’ye verdim. Biz onları tanırız. Bu yüksek siyaset değil yetki devridir. Onlar ne yaparlarsa bizim adımıza, bizim bilgimiz dahilinde yaparlar. CHP’ye oy verenler vekillerini bilmezler. Bizim açımızdan yüksek siyaset değil bu.
parklarbizim.blogspot.com/2013/07/abbasaga-kucuk-forum-notlar-23-temmuz.html